BİLMECE

Yazan: -

İnsanların;  konuşmayı, paylaşmayı, sevmeyi ve saygı duymayı bildiği zamanlar vardı. Bu zamanlarda minikler büyüklerinin diplerinde oturur masallar, hikâyeler dinlerlerdi. Gece ilerledikçe yorulan beyinleri biraz kendine getirmek için başlardı bilmeceler, kahkahalar, şaşkınlıklar. Bir tane daha bir tane daha diye kaç tane olurdu o bilmeceler. Gece bittiğinde herkes yatağına gülerek şakalaşarak gider ve huzurlu bir uykuya dalardı. Tam olarak böyle tek bir anıya sahipseniz çok şanslısınız.
Ben de bugün biraz basite kaçtım ve bilmecelerden bahsetmeye karar verdim.  Kaynak olarak kendime Naki Tezel’in “Türk Halk Bilmeceleri” adlı eserini aldım.
Bilmeceler; henüz yazının olmadığı bir devirde, bilinmeyen bir zamanda bilinmeyen yerlerde içimizden olan pek çok insan tarafından uydurulmuş zekâ mahsulü ürünlerdir. Zamanla kulaktan kulağa nesilden nesle aktarılan bu folklorik unsur halkın mahsulü olmuştur.
Aklımıza gelebilecek hemen her konuda bilmece var olmasına rağmen mide, bağırsak, böbrek ve akciğeri konu alan bilmecelere rastlanmamıştır. Mahalli bilmecelere ise çok az rastlanılmaktadır.
Çok zengin bir folkloru olan Türk kültürüne ait bu sözlü gelenek günümüzde hala hayatına devam etmekte olsa dahi eskisi gibi bir yelpazeye sahip değildir. Birinci dünya savaşı sonrası insanların üzerinde kalan kasvetli hava ve ardı arkası kesilmeyen sorunlar başta olmak üzere gazete ve dergi kültürünün ortaya çıkması ile insanların yazılı kaynaklara ulaşmasının kolaylaşması da bilmecenin değerinin azalmasına diğer bir etkendir.

Eh artık bu yazımızı da şöyle bilmecelerle kapatalım da gecemiz şenlensin;
  •           Küçük bakkal, dünyayı yutar? (1)
  •          Yedi delikli tokmak, bunu bilmeyen ahmak? (17)
  •          San san sandıra, sandık içinde mandıra? (19)
  •          Min min minare, minarede kanarya, kanaryada alıcık, alıcıkta yalıcık?(24)
  •         Sıra sıra petekler, birbirini kötekler?(32)
  •     İzi var, bizi yok?(100)
  •          Ben giderim o gider, önümde tın tın eder?(216)
  •          Çınçınlı hamam, kubbesi tamam, bir gelin aldım, babası imam? (241)
  •          Bir ufacık arpacık, başında var tablacık?(262)
  •         Bilmece, bilmece, bir birine iliştirmece? (303)
  •         Bizi gizler, sizi gözler?(369)
  •      Karatavuk, karnıyarık?(434)

Cevaplar;
  •          1. Ağız
  •        17. Baş
  •          19. Beyin
  •          24. Dil
  •          32. Diş
  •         100. Sızı
  •          216. Baston
  •         241. Çalar saat
  •          262. Çivi
  •         303. Düğme
  •          369. Kafes
  •        434. Kilit
Bunlardan daha fazlasının yer aldığı Naki TEZEL’in kitabından yararlanabilirsiniz.

Yorumlar

Yorum Gönder

E çok okunan yayın

Ruhu Musikiyle Nefes Alan Kaknus Kuşu

Yazan: -
Resim
Bir kuştan bahsedeceğim size; yalnız, güzel bir kuştan belki de hiç kimsenin gözle göremediği bir kuştan belki efsane deyip geçeceksiniz belki öyle etkileneceksiniz ki biz insanların yalnız yok oluşuna benzeteceksiniz belki bu bir mucize deyip inanmayı tercih edeceksiniz. siz ne düşünürsünüz bilmem ama ilk kez üniversitede okuduğumda gece saatleriydi ve çok etkilenmiştim öyle ki kaç yıl geçmesine rağmen üzerimdeki etkisi zerre azalmadı, hatta okurken sesini, hıçkırıklarını duyuyor gibi kalbim titriyor böyle bir kuş işte...  hakkında bazı yazılar okudum ama bu bilimsel şeylere geçmeden önce onun ruhunu aynen buraya aktarıyorum. kalbinizle okuyun çünkü artık sizlerde karşınızda yok olan insanları sadece izliyorsunuz ve maalesef o insanların, güzel çığlıkları da yok... ***  K aknus güzel fakat acayip bir kuştur. Yeri yurdu da Hindistan’dadır. Uzun, kuvvetli bir gagası vardır. O gagada ney gibi birçok delikler bulunur. Yüze yakın delik vardır. Sonra bu kuşun eşi de yoktur, tektir bu
Devamı

Türk Mitolojisinde Denizkızı

Yazan: -
Resim
Türk Mitolojisinde Denizkızı Denizkızının Türk mitolojisindeki yerinden bahsetmeden önce sanırım biraz suyun mitlerde ve doğadaki önemine değinmem gerekiyor. Tanrı önce suyu yaratmıştır. Su yaratılışın başlangıcıdır ve bütün canlılarda sudan yaratılmıştır. Su bütün din kitaplarında kâinatın özü olarak kabul edilir ve yaratılışın kaynağı olması yanıyla doğurganlığında temsili olan su, hem hayat vericidir hem de temizleyici ve arındırıcı özelliğiyle öldürücüdür. Türk mitolojisinde ise su dünyanın başlangıcıdır ve su dünyanın da sonunu getirecektir. Türk mitolojisinde dokunulan ve görülen her şeyin bir ruhu vardır. Bu yüzden suyunda bir ruhu bir koruyucusu vardır. Türk mitolojisinde su çok kutsaldır. Su iyeleri koruyucusudur fakat onları kızdırmaktan kaçınmak gerekir. Dünyayı oluşturan dört elementten kirlenmeye müsait olan su olduğu için onu kirletmek büyük bir ceza gerektirir. Çünkü toprak sınırsızdır. Ateş yakıcıdır. Hava dokunulmazdır. Bu yüzden su ulaşılabilen tek eleme
Devamı

Azerbaycan Türkçesi ve Türkiye Türkçesinde Bulunan Atasözleri

Yazan: -
Resim
  Bir sözlü kültür geleneği olan atasözlerimiz , yüzyıllara meydan okuyarak günümüzde de her durum karşısında bizlere yerlerini ve değerlerini belli etmeye devam ediyor. Bizi bir çok hususta tatmin etmeyi başaran bu sözlü kültür geleneği bir yerlerde çok benzer bir yerlerde ise birebir:" aaa bizde de böyle derler." dedirtmeyi başarıyor nasıl mı? Aşağıda Azerbaycan ve Türkiye Türkçesine  ait bir kaç ortak atasözü yayımladım. Benim bu kadar az yayımlamam sakın sizleri şaşırtmasın ortaklık asla bu kadar az değil. Elbette farklılıklarda çok ama biz ortak olanlara bakmak istedik.  Yaşasın kardeşlik. Azerbaycan Türkçesi 1.        Ac ayı оynamaz.                                      2.        Ac tavuq duşunda daru görər. 3.        Ac tavuq kəndüyi taxıl bazarında görər.            4.        Ac tоxun üzünə baxmaqla dоymaz.   5.        Aca dоqquz yоrğan örtüblər, genə yuxuluya bilməmiş.   Türkiye Türkçesi 1.      Aç ayı oynamaz. 2.      Aç tavu
Devamı